Ισραήλ – Ιράν: Πώς επηρεάζει τις τράπεζες η ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή

Με αγωνία παρακολουθούν οι τραπεζικές διοικήσεις την αναζωπύρωση της έντασης στη Μέση Ανατολή, τα πρώτα 24ωρα της σύγκρουσης Ισραήλ – Ιράν.

Αν και προς το παρόν είναι δύσκολη η διατύπωση ασφαλών προβλέψεων για τις εξελίξεις, είναι σαφές πως ο κίνδυνος αρνητικής επίδρασης στο μακροοικονομικό περιβάλλον έχει αυξηθεί σημαντικά.

Όπως επισημαίνει αναλυτής που παρακολουθεί τον κλάδο, το σενάριο επιβράδυνσης των ρυθμών ανάπτυξης και ανόδου του πληθωρισμού λόγω της αύξησης των ενεργειακών τιμών, θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να θέσει εν αμφιβόλω τους στόχους των επιχειρησιακών τους σχεδίων.

Κι αυτό διότι, όπως τονίζει σχετικά, «στηρίζονται σε συγκεκριμένες παραδοχές ως προς τη μεγέθυνση της πραγματικής οικονομίας, του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών και της κερδοφορίας των επιχειρήσεων».

Η ίδια πηγή προσθέτει πως «σε περίπτωση μίας σοβαρής επιδείνωσης του οικονομικού κλίματος και της εμπιστοσύνης, θεωρείται αναπόφευκτη η μείωση της ζήτησης για χρηματοδοτήσεις, η πορεία της οποίας αποτελεί το βασικό επιχείρημα των τραπεζών για την αναπλήρωση των απωλειών στα έντοκα έσοδα, λόγω της υποχώρησης των ευρωπαϊκών επιτοκίων».

Οι άμυνες

Τραπεζικοί κύκλοι υποστηρίζουν πως είναι ακόμη πολύ νωρίς για να γίνει η οποιαδήποτε εκτίμηση.

Όπως λένε, «όλα θα εξαρτηθούν από το χρόνο που θα χρειαστεί για την αποκλιμάκωση της έντασης, το μέγεθος της επίδρασης στην πραγματική οικονομία, αλλά και από τη στάση που θα τηρήσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στο μέτωπο των επιτοκίων».

Τονίζουν πάντως πως ο εγχώριος κλάδος διαθέτει ισχυρές άμυνες για αντιμετωπίσει μία ενδεχόμενη παρατεταμένη αστάθεια διεθνώς. Πρόκειται για τις εξής:

Κεφαλαιακή επάρκεια

Οι συστημικοί όμιλοι έχοντας ήδη πιάσει τους στόχους για τις ελάχιστες εποπτικές απαιτήσεις (MREL), δεν έχουν άμεση ανάγκη για έξοδο στις αγορές.

Οι όποιες κινήσεις πλέον στο μέτωπο των νέων εκδόσεων είναι διορθωτικού κατά βάση χαρακτήρα, με στόχο τη μείωση του κόστους χρηματοδότησής τους.

Από την άλλη, διατηρούν πολύ υψηλά κεφαλαιακά αποθέματα, μέσω των οποίων μπορούν να ανταπεξέλθουν σε ακραίες συνθήκες.

Ρευστότητα

Οι ελληνικές τράπεζες διατηρούν τους υψηλότερους δείκτες ρευστότητας στην Ευρώπη αυτήν τη στιγμή, με τις καταθέσεις να αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος του παθητικού τους.

Ακόμη λοιπόν κι αν καταστεί δυσχερέστερη η άντληση φρέσκου χρήματος από τις αγορές, υπάρχουν επαρκή μαξιλάρια για την αντιμετώπιση αρρυθμιών που μπορεί να προκαλέσει ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή.

Πιστωτικό ρίσκο

Αυτή τη στιγμή οι δείκτες μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά μετά την είσοδο της Ελλάδας στην Ευρωζώνη.

Αυτό κατέστη δυνατό με τη μαζική αποενοποίηση των πιο προβληματικών στοιχείων του ενεργητικού των τραπεζών τα προηγούμενα χρόνια.

Από την άλλη, όσα προ της κρίσης της περασμένης δεκαετίας δάνεια παραμένουν στα βιβλία τους, έχουν καταφέρει να παραμείνουν πράσινα σε διαδοχικές κρίσεις.

Απέδειξαν δηλαδή οι συγκεκριμένοι δανειολήπτες πως μπορούν να ξεπερνούν δύσκολα εμπόδια. Άρα, οι πιθανότητες να μην ανταπεξέλθουν στις τρέχουσες συνθήκες είναι περιορισμένες.

Από την άλλη, οι νέες χορηγήσεις της τελευταίας 15ετίας έχουν δοθεί με αυστηρά κριτήρια, γεγονός που περιορίζει τον πιστωτικό κίνδυνο.

Διαφοροποίηση πηγών εισοδήματος

Μέσα από τις τελευταίες κινήσεις εξαγορών, οι τράπεζες έχουν επιτύχει σημαντική διαφοροποίηση των πηγών εισοδήματός τους, τόσο γεωγραφική, όσο και ποιοτική.

Αυτό σημαίνει πως μπορούν να αναπληρώσουν ενδεχόμενες απώλειες σε συγκεκριμένους τομείς από άλλα πεδία δράσης τους.

Επίσης, θεωρείται από τους αναλυτές σημαντικό το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος των εργασιών τους πλέον προέρχεται από Ελλάδα και Κύπρο, δύο χώρες με τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στην Ευρωζώνη.

Ακόμη λοιπόν κι αν υπάρξει επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας, το σενάριο της ύφεσης αυτή τη στιγμή φαντάζει μακρινό.

Επιτόκια

Μεγάλο ερωτηματικό παραμένει ποια θα στάση θα τηρήσει η ΕΚΤ, αναφορικά με τη νομισματική πολιτική.

Αυτήν τη στιγμή το επιτόκιο διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων βρίσκεται στο 2%.

Πριν το ξέσπασμα της κρίσης στη Μέση Ανατολή, οι οικονομολόγοι ανέμεναν ότι μέχρι το τέλος του 2025 θα είχαμε μία ακόμη μείωσή του, στο 1,75%.
Ωστόσο, πλέον όλα είναι ανοιχτά. Η αλήθεια είναι πως οι κεντρικοί τραπεζίτες καλούνται να λύσουν μία δύσκολη άσκηση.

Κι αυτό διότι από τη μία πλευρά υπάρχει το ρίσκο αναζωπύρωσης των πληθωριστικών πιέσεων και από την άλλη ο κίνδυνος μίας σοβαρής επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας.

Αν τα επιτόκια παραμείνουν στα τρέχοντα επίπεδα, αυτό θα λειτουργήσει υποστηρικτικά στην οργανική κερδοφορία των τραπεζών.

Στον αντίποδα, εάν υποχωρήσουν για την τόνωση της ευρωπαϊκής οικονομίας, τα πιστωτικά ιδρύματα θα έχουν απώλειες.

Ωστόσο, θα τους δοθεί η δυνατότητα να μειώσουν ακόμη περισσότερο τα επιτόκια στα δανειακά τους προϊόντα, συνθήκη που θα μπορούσε να οδηγήσει σε επιτάχυνση των ρυθμών πιστωτικής επέκτασης.